Dawny Starogard : grudnia 2020

niedziela, 27 grudnia 2020

Betlejem

W kalendarzu chrześcijańskim właśnie minęliśmy Boże Narodzenie, a już w styczniu będzie - Trzech Króli.

Taka ciekawostka - są na Kociewiu - pod Gniewem - miejscowości, które swą nazwą nawiązują do tych świąt.

To części wsi Jaźwiska - Betlejem i Trzech Króli właśnie.

Ponadto - mamy tu kolonię Rzym - również pewne nawiązanie do Nowego Testamentu - ale także - Golgotę - pole pod Wielka Słońca - bliżej nieco Starogardu...

Betlejem też jako część pobliskiej Tymawy

Także Betlejemki koło Kalisk

Tu zaś Golgota:

Trzy Króle to także wzgórze w Tymawie

i część Nowej Cerkwi

Miejscowości te zapewne nazwy swe uzyskały w czasach powojennych...

Tu Jaźwiska w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego..

Podobne miejscowości znajdziemy też w powiecie świeckim:

Zaś oryginał:

Betlejem (heb. בית לחם, Bêṯ Leḥem, dosłownie „Dom Chleba”; nowohebrajskie Bet Lechem; arab. بيت لحم, Bajt Lahm i; dosłownie „Dom Mięsa”) – miasto w Gubernatorstwie Betlejem w Autonomii Palestyńskiej. Ważny ośrodek palestyńskiej władzy administracyjnej i centrum palestyńskiej kultury.

P.S.!

Źródła:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Betlejem

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich

Toponimia byłych powiatów gdańskiego i tczewskiego	H. Bugalska	1985
Toponimia powiatu starogardzkiego	H. Górnowicz	1985
Toponimia powiatu świeckiego	E. Jakus-Borkowa	1987

środa, 23 grudnia 2020

Kokoszkowy zimne

Gotycki (XIV w.) kościół w Kokoszkowach w zimowej odsłonie..

4 luty 2015

Foto - archiwum własne.

sobota, 19 grudnia 2020

"Kociewie" nr 3 - 1938 r.

Dodatek regionalny... numer trzeci z sierpnia 1938 roku.

Numeracja stron jest kontynuacją z poprzedniego numeru.

Nr 1 i 2:

http://dawnystarogard.blogspot.com/2016/11/kociewie-nr-1-1938-r.html

https://dawnystarogard.blogspot.com/2020/12/kociewie-nr-2-1938-r.html

czwartek, 10 grudnia 2020

Kociewiacy u Sychty

Bernard Sychta jest autorem wielu cennych wspaniałych prac z zakresu etnografii i językoznawstwa - najważniejsze z nich to 7-tomowy "Słownik gwar kaszubskich na tle kultury ludowej" wydany w latach 1967 - 1976 oraz 3-tomowe "Słownictwo kociewskie na tle kultury ludowej" z 1980 roku.

Aleksander Błachowski:

"Sam autor uważał, że jego Słownik zamienia się w encyklopedię kaszubskiej kultury ludowej. Jest to zatem nie tylko praca językoznawcza, ale także cenne źródło informacji dla etnografów i folklorystów. Bernard Sychta świadomie tworzył tak obszerny i bogaty we frazeologiczne przykłady słownik, ponieważ miał on - jak sam pisze w liście do redakcji „Literatury Ludowej” w 1958 r. - być odpowiedzią na słownik Lorentza, „który robi wrażenie jakby kaszubszczyzna była nie dialektem polskim lecz niemieckim. Słownik Lorentza ,,Pommeranisches Wörterbuch” został wydany w 1958 roku przez Instytut Slawistyki w Berlinie”.

Wcześniej, także na podstawie własnych badań w terenie, Sychta napisał min. prace pod tytułem:

"Kaszubskie grupy regionalne i lokalne ich nazwy i wzajemny stosunek do siebie" oraz

"Drobna twórczość ludowa na Kociewiu (zagadki i łamigłówki)"

W 1961 r. Gdańskie Towarzystwo Naukowe wydało te prace drukiem w Roczniku Gdańskim - tom XVII/ XVIII.

Zaraz potem wyszły jako osobna samodzielna pozycja (odbitka z ww. rocznika).

Dzisiaj wybrane fragmenty dotyczące Kociewia z pierwszego tytułu.

http://www.nagrodakolberg.pl/laureaci-ks._dr_bernard_sychta

środa, 9 grudnia 2020

Jesień i Staszic

Listopad nieprzyjemny, czekając na grudniowy śnieg krótki przypomnienie złotej polskiej jesieni - przy szkole...

To szkoła podstawowa nr 1 im. Henryka Sienkiewicza - niegdyś patronem był Stanisław Staszic.

To intrygujące - który patron "lepszy"?

Sienkiewicz oczywiście bardzo znany - pisarz, publicysta, zasłużony dla spraw polskich... laureat Nagrody Nobla z dziedziny literatury za całokształt twórczości..

Staszic z kolei - chyba dzisiaj mniej znany, choć bardzo popularny za życia, także pisarz i publicysta, jednak polityczny, a nie beletrystyczny. Za jego życia doszło do rozbiorów Polski - pierwszy, gdy miał 17 lat.

Niezwykle energiczny społecznik, o wszechstronnych zainteresowaniach.

Czołowy uczony polskiego oświecenia, filozof, odkrywca, geograf, geolog, panslawista, prekursor spółdzielczości, inicjator założyciel i współorganizator: szkół wyższych, kopalń, hut.

Prezes Towarzystwa Przyjaciół Nauk, a także członek Rady Stanu w Królestwie Polskim.

Postać niezwykła, postać wybitna i nietuzinkowa.

Wydaje mi się, że warto zaznajomić się bliżej z jego dokonaniami.

Na temat Staszica opublikowano szereg książek - szczególnie w latach międzywojennych i tuż powojennych.

Muzeum Staszica w Pile wydaje Zeszyty Staszicowskie:

https://muzeumstaszica.pl/zeszyty-staszicowskie,36

Polecam!

inne pozycje tutaj:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Staszic

Pomnik przed Politechniką Świętokrzyską w Kielcach.

W rodzinnym mieście Staszica - Pile.

wtorek, 8 grudnia 2020

O stroju kociewskim

Na kanwie poszukiwań i prób odtworzenia pierwotnego stroju kociewskiego przez Dziedzictwo Kociewia...

W 1938 roku Edmund Raduński w dodatku regionalnym "Kociewie" w swoim tekście "Kronika czarlińska", podaje nam krótką informację na temat stroju regionalnego z okolic Czarlina pod Tczewem.