Odbudowa murów?

Przy ulicy Spichrzowej, prowadzącej do kościoła pw. Św. Mateusza, znajduje się skarpa, po której niegdyś przebiegał mur obronny.

Już dawno temu, przechodząc przez park, zwróciłem uwagę na skupisko kamieni znajdujące się na skarpie.

Czyżby były to relikty średniowiecznego muru? 

W zeszłym roku postanowiłem przyjrzeć się temu z bliska, zaś wnioski zawarłem poniżej.

Ul. Spichrzowa - widok na zieleń przy skarpie

 Za tym płotem - skarby...

Widok na kościół i mury obronne po lewej. W tle - baszta zamieniona w dzwonnicę.




Stwierdziłem, że:
na skarpie znajdują się resztki murów z cegły o dużych rozmiarach, oparte na kamiennej podmurówce - podobnie jak zachowany przy kościele ciąg muru obronnego, a także resztki kamiennych podmurówek.

Orientacyjny szkic sytuacyjny.

Panorama skarpy przy ul. Spichrzowej - z prawej strony fotografii kamienno - ceglane relikty muru obronnego

Stanowiska na szkicu oznaczyłem jako od 1 do 4, gdzie:

stanowisko 1- jest to narożnik muru pod kątem 90 stopni, prawdopodobnie wyznaczający położenie baszty, bliźniaczej do baszty przebudowanej obecnie na dzwonnicę.

Zarys baszty wyznaczają stanowiska 1 - 3 - 4, gdzie 3 i 4 stanowią wysunięte z ciągu murów lico baszty - są to kamienne podmurówki "wychodzące" bezpośrednio z ziemi. Wymiarami Baszta Bliźniacza jest porównywalna z Basztą Dzwonową.

Stanowisko 1 i 2

Stanowisko 3 - lico Baszty Bliźniaczej na przedłużeniu stanowiska 1.

Stanowisko 4 - lico Baszty Bliźniaczej na przedłużeniu stanowiska 3 (z prawej strony poza zdjęciem) 





Zbliżenie na pozostałości podmurowań:

 Stanowisko 1 z lewej strony, oraz stanowisko 2 bardziej po prawej

To samo miejsce widziane z innej perspektywy - w tle charakterystyczne drzewo

 Stanowisko 2 - cegły słusznych rozmiarów...

 Stanowisko 2 - wiązanie cegieł ułożone "wzdłuż rzeki". 

Zbliżenie na stanowisko 2 - w tle stanowisko 1 (narożnik), w trzecim planie charakterystyczne drzewo


Trudno powiedzieć, czy fragmenty z cegły to oryginalny mur, czy może raczej elementy domostw. Należy pamiętać, że w tym miejscu jeszcze w okresie przedwojennym stały pobudowane domy - sądzę jednak, że domy te posadowiono na gotowych fundamentach z muru obronnego - podobnie jak to było na innych odcinkach muru.

Budowanie domów mieszkalnych na skarpie byłoby kłopotliwe i wymagałoby głębokich wykopów. Mur przy skarpie postawiony na kamiennej podmurówce, na pewno jest głęboko i bezpiecznie posadowiony (ok. 1 m poniżej poziomu rzeki?). Dlatego sądzę, że pod budowę domostw po prostu wykorzystano mur jako gotowy fundament.

Stanowisko 1- narożnik - cegły ustawione "na krzyż" - zmiana kierunku ułożenia cegieł w stronę rzeki sugeruje występ w murze obronnym, czyli basztę... 

Stanowisko 4 - u góry zdjęcia widać pień naszego drzewa... w tym miejscu skarpa nie opada gwałtownie w dół - ziemia nagromadzona na jej szczycie, pomiędzy drzewem, a widocznymi kamieniami, tworzy niewielką platformę - relikty baszty?

 Stanowisko 4 

 Stanowisko 4 

 Stanowisko 4 

Stanowisko 3, które wyraźnie wyznacza lico domniemanej baszty - powyżej widoczny narożnik (Stanowisko 1), które precyzyjnie celuje w Stanowisko 3

Baszta Dzwonowa i Książęca (na drugim planie). 

Pokrzyżacki kościół pw. Św. Mateusza (niegdyś - NMP)




Zbliżenie na szczegóły:

Na szkicu zaznaczyłem:

- stanowisko 1 - fragment muru (narożnik) z cegły - skierowany prostopadle do rzeki
- stanowisko 2 - fragment muru z cegły - skierowany wzdłużnie do rzeki
- stanowisko 3 - kamienna podmurówka baszty - na przedłużeniu muru 1
- stanowisko 4 - kamienna podmurówka baszty - na przedłużeniu stan. 3

- drzewo - jako punkt odniesienia - duże drzewo (wierzba biała) stojące na szczycie skarpy
- ogrodzenie terenu zielonego
- przybliżony przebieg skarpy

 Widok od strony mostu na Wierzycy

Widoczne dziury wykopane na skarpie.

Skarpa jest sukcesywnie przekopywana przez dzieci - grozi to utraceniem wyjątkowych w skali miasta oryginalnych resztek murów wyznaczających dawny ich przebieg!

Warto zatrudnić archeologów i sprawdzić, czy moje ustalenia są zgodne z prawdą. Stworzenie dokumentacji geodezyjnej historycznej, zabezpieczenie ruin przed dewastacją to podstawowe czynności jakie należy pilnie wykonać.

Pozwoli to w dalszej kolejności na odtworzenie muru w przyszłości.

16.09.2015
24.04.2016